Class 9 Social Science History Chapter 3 Assamese Medium |মোৱামৰীয়া গণ বিদ্ৰোহ

(৪) পাইক প্ৰথা মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহৰ বাবে কিমানদুৰ জগৰীয়া আছিল ?তোমাৰ নিজস্ব মতামত দাঙি ধৰা ।

উত্তৰ:- পাইক প্ৰথা আহোম ৰাষ্ট্ৰ যন্ত্ৰৰ অৰ্থনৈতিক শোষণৰ এটা ব্যৱস্থা আছিল । পাইকৰ অন্তৰ্ভুক্ত কিছুমান লোকে এই ব্যৱস্থাৰ কষ্টৰ পৰা ৰেহাই পাবলৈ বিচাৰিছিল । অষ্টবিংশ শতিকাৰ আদি ভাগৰে পৰা ধণৰ বিনিময়ত পাইক খটাৰ পৰা ৰেহাই পোৱাৰ ব্যৱস্থা এটা চৰকাৰে প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল।

আহোমৰ শাসনকালত প্ৰবৰ্তন কৰা পাইক প্ৰথাইয়ো মোৱামৰীয়া বিদ্রোহত অৰিহণা যোগাইছিল । আহোম ৰাজতন্ত্ৰৰ শাসনকালত বৈস্বম্যমূলক পাইক বা বনুৱা প্ৰথাৰ সৃষ্টি হৈছিল । এই পাইক প্ৰথাই ৰজা ঘৰীয়া লোক ব্ৰাহ্মণ , উৰভিজাত আৰু সমাজৰ উচ্চ বৰ্গৰ লোকক ৰেহাই দিছিল ।

ইয়াৰ বিপৰীতে নিম্ন বৰ্ণৰ আৰু জনজাতীয় লোকসকলক এই পাইক প্ৰথাৰ জৰিয়তে গোট হিচাপে শ্ৰমদান দিবলৈ বাধ্য কৰাইছিল । বেছি সংখ্যক পাইকে আছিল মুয়ামূৰীয়া । হাতী ধৰি প্ৰশিক্ষণ দি যুদ্ধৰ বাবে দপযোগী কৰি তোলা , কুমাৰ , চমাৰ , খনিকৰ , হিলাকুটি , হলৈ , তাঁতী , যুদ্ধৰ নাও আৰু ধেনু সজা আদি কামবোৰ সাধাৰণতে বৰ নিয়াৰিকৈ মোৱামৰীয়া শিষ্যসকলে কৰিছিল ।

আহোম ৰাষ্ট্ৰযন্ত্ৰই ইয়াৰ পূৰ্ণ সুযোগ লোৱাৰ বিপৰীতে এই লোকসকলে অতি কষ্টৰ মাজেৰে দিন নিয়াব লাগিছিল ।

দেশত পাইকৰ সংখ্যা আগ পাই অহাত বিশেষকৈ স্বৰ্গদেউ ৰাজেশ্বৰ সিংহৰ দিনত প্ৰজাৰ ওপৰত ৰাজকীয় পোষনৰ জথেষ্ঠ বৃদ্ধি পাইছিল । পূৰ্বতে চাৰিজন পাইকেৰে এটি গোট কৰাৰ ব্যৱস্থা থকাত তেওঁলোকৰ মাজৰ পৰা এজনে পাল পাতি বছৰৰ ১২ মাহৰ ৩ মাহৰ বাবে বাধ্যতামূলক পাইক সেৱা দান কৰিব লাগিছিল । কিন্তু পাইকেৰে এটাকৈ গোট গঠন কৰাত প্ৰতিজন পাইকে বছৰৰ ৪ মাহ পাইক খাঠিব লাগিছিল।

গতিকে প্ৰতিজন পাইকৰ ওপৰত এমাহ বুজা বৃদ্ধি পাইছিল । এইদৰে একোখন মানুহক ৪ মাহকৈ ৰাষ্ট্ৰই পাইক ৰূপে লৈ যোৱাৰ ফলত কৃষি অৰ্থনীতিক প্ৰকৃত ক্ষতি হৈছিল । শাৰীৰিক শ্ৰমৰ বুজা বৃদ্ধিৰ মাজেৰে প্ৰজা পোষনৰ নীতি দেশৰ সাধাৰণ প্ৰজাই সহ্য কৰিব পৰা নাছিল । ফলত পাইকসকলে আহোম ৰাজতন্ত্ৰৰ বিৰোধী হ’ল মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহৰ অংশ গ্ৰহণ কৰিছিল ।

গতিকে পাইক প্ৰথা মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহৰ অন্যতম কাৰণ বুলি প্ৰতিয়মান যাব পাৰি ।

(৫) মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহৰ ফলাফল আলোচনা কৰা ।

উত্তৰঃ- অসমৰ মধ্যযুগৰ ইতিহাসৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ঘটনাৰুপে পৰিগণিত হোৱা মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহ এৰা ধৰাকৈ ১৭৬৯ চনৰ পৰা ১৮০৫ চনলৈ প্ৰায় ৩৫/৩৬ বছৰ ধৰি চলিছিল । সি বিদ্ৰোহৰ পৰিগণিত স্বৰূপে আহোম ৰাজতন্ত্ৰ আৰু আহোম ৰাজ্য তথা অসম ভয়ানক অৱস্থালৈ গতি কৰিছিল।

(১) এই বিদ্ৰোহৰ পৰিগণিত স্বৰূপে ইংৰাজসকলৰ অসমলৈ আগমন ঘটে আৰু তেওঁলোকে অসম দখল কৰি কোম্পানী ৰাজ্যৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰে । মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহৰ এইটোৱে আছিল অসমৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু ক্ষতিকাৰক পৰিগণিত ।

(২) এই যুদ্ধৰ সময়ত বিদ্রোহীসকলে বহু ক্ষেত্ৰত সামুহিক সাৰ্থতকৈ ব্যক্তিগত স্বাৰ্থত অগ্ৰাধিকাৰ দি কাৰ্য ক্ষেত্রত নামি পাতিছিল । বিষেককৈ ন-দুৱাৰ আৰু দৰঙৰ স্বাধীনতাৰ বাবে সেই দুখন ৰাজ্যৰ ৰজাই নিজ স্বাৰ্থ পূৰণৰ বাবে কাম কৰিছিল , অসমৰ সামূহিক স্বাৰ্থৰ বাবে নহয় ।

(৩) বিদ্ৰোহৰ নেতা বা বিদ্ৰোহী সকলেও দেশ শাসনৰ উন্নত আৰ্হি উদ্ভাৱন কৰি আহোমৰ বিকল্প শাসনসন ব্যৱস্থা অতি প্ৰবৰ্তন কৰিব পৰা নাছিল । সেই সময়ত বিদ্ৰোহৰ নেতাসকলে বিভিন্ন ঠাইত শাসন ক্ষমতা দখল কৰিবলেও সেই শাসন ব্যৱস্থা দীৰ্ঘ দিনলৈ বৰ্তি থকা নাছিল ।

মাত্ৰ বেংমৰাত সৰ্বানন্দ সিংহৰ নেতৃত্বত স্থাপন কৰা বিদ্ৰোহী ৰাজতন্ত্ৰ ১৮০৫ চনলৈ ভৰ্তি আছিল । কাৰণ সেই সময়ত বিদ্ৰোহসকলে কেন্দ্ৰীয়ভূত শাসন ব্যৱস্থা কৰি দেশ শাসন কৰিবলৈ লোৱাৰ পৰিৱৰ্তে অঞ্চল বিশেষ পৃথক পৃথক ব্যক্তি ৰ নেতৃত্বত শাসনৰ ব্যৱস্থা কৰি বিদ্ৰোহৰ নেতৃত্বক বিভাজন কৰি দুৰ্বল কৰি তুলিছিল ।

(৪) মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহে অসমত আহোম ৰাজতন্ত্ৰক যথেষ্ট নিষ্কতিয়া কৰি তুলিছিল । ইয়াৰ ফলত শাসন ব্যৱস্থা অত্যন্ত দুৰ্বল হৈ পৰিছিল । এই বিদ্ৰোহ দমন কৰি কেপ্তেইন ওৱেলছে বিদ্ৰোহ দমন কৰি গৌৰীনাথ সিংহক পুনৰ ৰামসিংহাসনত থাপিছিল যদিও তেওঁৰ নেতৃত্বত প্ৰশাসন ব্যবস্থাই শক্তি আহৰণ কৰিব পৰা নাছিল । ইয়াৰ ফলত কেওপিনে বিদ্ৰোহাত্মক পৰি্ৱেশ বিৰাজ কৰিয়েই আছিল ।

(৫) বিদ্রোহাত্মক পৰিস্হিতৰ সুযোগ লৈ পূৰ্ণানন্দ বুঢ়াগোহাঁয়ে নিজ পৰিয়ালৰ লোকক গুৰুত্বপূৰ্ণ পদবীত বহুৱাই প্ৰকৃত আহোম ডাঙৰীয়া শ্ৰেণীৰ অন্যান্য যোগ্য লোকক ন্যায়সঙগত প্ৰাপ্যৰ পৰা সততে বঞ্চিত কৰিছিল । পূৰ্ণানন্দই আছিল সৰ্বেসৰ্বা। পিছলৈ পূৰ্ণা নন্দ বুঢ়াগোহাই আৰু বদনচন্দ্ৰ বৰফুকনৰ

মাজত চলা ব্যক্তিগত কাজিয়াৰ ফলত অসমত মানসকলৰ আক্ৰমণৰ সূত্ৰপাত হৈছিল ।

(৬) মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহক তুমি সফল নে বিফল বিদ্ৰোহ বুলি ভাবা? যুক্তি দিয়া ।

উত্তৰ:- অসমত মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহ তিনিবাৰকৈ সংঘটিত হৈছিল । এই বিদ্ৰোহে কিছু দিশত সফলতা লাভ কৰিছে বুলি ক’ব পাৰি।তাৰ কাৰণ কেইটামান হল-

(১) মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহীসকলে ৰং পুৰ অধিকাৰ কৰি তাত ভৰত সিংহ নামৰ এজনক ৰজা আৰু শুকুৰা বোলা এজনক বৰবৰুৱা পাতি দেশ শাসন কৰিবলৈ লৈছিল ।

(২)ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ উত্তৰ পাৰে জাপৰিভিঠাত ডফলা- বহতীয়াসকলে তাঁতী নামৰ এজন ৰজাক ৰজা পাতি দেশ শাসন কৰিবলৈ লৈছিল ।

(৩) মাজুলীত মোৱামৰীয়াসকলে ৰজা পাতিছিল হাউহা নামৰ এজন ডেকাক আৰু বেংমৰাত হাতীচুঙ্গী মাৰণ সকলে সৰ্বানন্দক ৰজা আৰু গোধাক বৰবৰুৱা পাতি ৰাজ্য শাসন কৰিছিল।তেওঁ ১৭৮৮ চনত পৰা ১৮০৫ চনলৈকে বা বেংগমৰাত ৰাজত্ব কৰিছিল।

(৪) শদিয়াত খামতিশকল বুঢ়া ৰজা আৰু ডেকা ৰজা নামৰ দুজনক ৰজা পাতি ৰাজ্য শাসন কৰিবলৈ লৈছিল।

(৫) নামনি অসমত দৰঙৰ ৰজা হংস নাৰায়ণক ছল কৰি গুৱাহাটীলৈ মাতি আনি গৌৰীনাথ সিংহই হত্যা কৰাৰ পিছত তেওঁৰ পুত্ৰ কৃষ্ণনাৰায়ণে বঙালী বৰকান্দাজৰ সহায়ত কমৰূপ দখল কৰা।

এনেদৰে তিনিবাৰকৈ সংঘটিত হোৱা মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহত আহোম শাসন ব্যৱস্থাৰ ভেটি কিছু পৰিমাণে দুৰ্বল হৈ পৰিছিল।

(৭) কেপ্তেইন ওৱেলছে কি পৰিস্থিতিত অসমলৈ আহিছিল ? কিয় তেওঁ আধৰুৱা অৱস্থাতে অভিযান সামৰি ঘূৰি গ’ল?

উত্তৰ:-আহোম স্বৰ্গদেউ গৌৰীনাথ সিংহৰ অমন্ত্ৰণত মুৱামৰীয়া বিদ্ৰোহ দমনৰ কাৰণে কেপ্তেইন ওৱেলছ অসমলৈ আহিছিল । ওৱেলছৰ অসম অভিযানৰ কাৰণসমূহ তলত উল্লেখ কৰা হ’ল –

(১) ৰজা গৌৰীনাথ সিংহ এজন নিষ্ঠুৰ প্ৰকৃতিৰ শাসক আছিল। তেওঁ মুৱামৰীয়াসকলৰ বিদ্ৰোহ কঠোৰভাৱে দমন কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। ফলত মুৱামৰীয়া বিদ্ৰোহ অতী তীব্র হৈ পৰিছিল।এনে অৱস্থাত গৌৰীনাথ বিদ্ৰোহ দমন কৰিব নোৱাৰি ইংৰাজৰ ওচৰত শৰণাপন্ন হৈছিল।

(২)সেই সময়ত কামৰূপ আৰু দৰংৰ জনসাধাৰণে আহোমসকলৰ বিৰুদ্ধে বিদ্ৰোহ কৰিছিল । হৰদত্ত-বিৰদত্ত নামৰ দুই ভাতৃয়ে কামৰূপত আৰু হংসনাৰায়নে দৰঙৰ বিদ্রোহত নেতৃত্ব লৈছিল । কিন্তু গৌৰীনাথ সিংহই অদূৰদর্শী নীতি গ্ৰহণ কৰি হংসনাৰায়নক ষড়যন্ত্ৰৰ আশ্ৰয়লৈ গোহাটীলৈ মাতি আনি হত্যা কৰে ।

গৌৰীনাথৰ এনে কাৰ্যত জনসাধাৰণ অতি বিদ্ৰোহী হৈ পৰে । এনে অৱস্থাত গৌৰীনাথ সিংহই বিদ্ৰোহী দমনৰ বাবে ইংৰাজ শৰণাপৰ্ণ হয় ।

(৩) কামৰূপ আৰু দৰঙৰ জনসাধাৰণে ৰংপুৰৰ পৰা ভালেমান বৰকান্দাজ বা ভেৰোণীয়া সৈনিক গোটাই গৌৰীনাথৰ বিৰুদ্ধে বিদ্রোহত লিপ্ত হৈছিল । এই ভেৰোণীয়া সৈনিকসকলৰ পৰাস্ত কৰিবলৈ ইংৰাজ সহায় বিচাৰিছিল ।

(৪) মোৱামৰীয়াসকলৰ আক্ৰমণৰ পৰা ৰক্ষা পোৱাৰ কাৰণে পিছলৈ গৌৰীনাথ সিংহয়ো গোৱালপাৰাৰ ইংৰাজ ব্যৱসায়ীৰ পৰা প্ৰায় বৰকান্দাজ সৈনিক গোটাই মোৱামৰীয়াসকলক দমন কৰাৰ কাৰণে চেষ্টা চলাই বিফল হৈছিল । শেষত উপায়হীন হৈ গৌৰীনাথ সিংহই ইংৰাজৰ সহায় ভিক্ষা মাগে ।

ওপৰত উল্লেখ কৰা কাৰণসমূহৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত বংগদেশত থকা ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ পৰা সামৰিক সহায়ৰ বাবে গৌৰীনাথে কৰা লিখিত আবেদনৰ ভিত্তিত কোম্পানী চৰকাৰে অসমলৈ ৰজাৰ সাহাৰ্যাৰ্থে এটি সামৰিক অভিযান পঠিওৱাৰ সিদ্ধান্ত লয় ।

কেপ্টেইন থমাছ উৱেলছৰ নেতৃত্বত এই সামৰিক বাহিনীটোৱে ১৭৯২ চনৰ ৮ নৱেম্বৰ তাৰিখে গোৱালপাৰাত উপস্থিত হয় । এই নীতি কাৰ্যকৰী কৰাৰ বাবে কোম্পানী চৰকাৰৰ নিৰ্দেশ মৰ্মে কেপ্টেইন ওৱেলছে আধাতে তেওঁৰ সামৰিক অভিযান সামৰি ঘূৰি যাবলগীয়া হয় ।